Depresja? Walcz i nigdy się nie poddawaj!

Płaczliwość, bezradność w codziennych sytuacjach czy brak uśmiechu na twarzy można zauważyć bez trudu. Zaburzenia depresyjne mogą natomiast objawiać się nawet zwykłymi bólami brzucha.

Konflikty w domu, nieszczęśliwa miłość, jedynka w szkole... Dla nastolatka, który właśnie przechodzi hormonalną burzę, wszystko może stać się ogromnym problemem. Nie licz, że dziecko przyjdzie do ciebie i powie: „Mamo, czuję się okropnie, pomóż”. W wieku młodzieńczym wołanie o pomoc przejawia się w zachowaniach, które w dodatku nie zawsze kojarzą nam się z depresją.

Co powinno obudzić twoją czujność?

• Apatia i smutek. Dziecko nagle zaczyna godzinami przesiadywać w swoim pokoju, przestaje się interesować kolegami, nic go nie cieszy.
• Drażliwość. Jest przez dłuższy czas płaczliwe lub z byle powodu się złości czy nawet reaguje agresją.
• Problemy zdrowotne. Skarży się na bóle brzucha, głowy, ma problemy ze snem, łatwo się męczy, traci apetyt lub przeciwnie – objada się ponad miarę.
• Kłopoty w szkole. Nagle zaczyna się gorzej uczyć, ma kłopoty z pamięcią, koncentracją, wagaruje.
• Myśli samobójcze. Słucha posępnej muzyki, rozdaje cenne przedmioty, pisze wiersze o samobójstwie lub przegląda w internecie strony poświęcone śmierci. Wypowiada zdania w rodzaju: „Życie jest bez sensu”, „Skończę ze sobą”.
• Autoagresja. Zadaje sobie ból, np. tnie się ostrymi przedmiotami po rękach czy nogach.
• Odurzanie się. Aby uciec od problemów, nastolatek zaczyna sięgać po alkohol czy narkotyki, oczywiście ukrywając to przed rodzicami. Albo coraz więcej czasu spędza przed komputerem.

Jak pomóc dziecku choremu na depresję?

Nie bagatelizuj problemu, reaguj od razu! Masz powody, aby przypuszczać, że z twoim dzieckiem dzieje się coś złego? W żadnym wypadku nie pozwól, by ze swoimi troskami zostało samo. Żeby było w stanie pokonać psychiczny kryzys, musi zostać otoczone szczególną troską i opieką.

Szukaj okazji do rozmowy

To bardzo ważne, by syn czy córka mogli dać upust swoim tłumionym lękom i smutkom. Lepiej jednak nie zasypuj pociechy gradem pytań. Raczej powiedz: „Widzę, że jest ci ciężko, porozmawiajmy, zaradzimy kłopotom”. Pod wpływem łagodnej perswazji dziecko łatwiej się przed tobą otworzy.

Nie zarzucaj dziecku lenistwa, słabego charakteru czy złej woli. Pamiętaj, ono i bez tego czuje się winne, słabe, bezwartościowe. Twoje krytyczne uwagi, zamiast je zmobilizować, tylko dodatkowo je zdołują i pogłębią poczucie winy i beznadziejności.

Unikaj zwłaszcza ogólnikowych rad w rodzaju: „Weź się w garść”. Zrezygnuj również z bagatelizowania problemów i mówienia np.: „Przesadzasz, coś ci się ubzdurało, nie ma się co zamartwiać”. Do pogrążonego w depresji nastolatka takie argumenty nie trafią. Mogą nawet zaszkodzić, bo dziecko nie będzie w stanie z nich skorzystać i poczuje się jeszcze gorzej.

Bez względu na to, czy nastolatek ma kłopoty w szkole, z rówieśnikami czy z samym sobą, ważne, by dojrzał światełko w tunelu. Nie strasz, że np. zawali rok, jeśli natychmiast nie przyłoży się na serio do nauki. Tłumacz, że trudne sytuacje zdarzają każdemu. Małymi kroczkami większość problemów zwykle udaje się rozwiązać i wtedy życie znowu nabiera barw.